به نقل از «الف»

روایت گر اضطراب اخلاقی در جامعه!  

تاریخ انتشار: ۱ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۰۱۲۸۱

در یک آزمایش معروف روان سنجی، وقتی مقابل چشم اسبها تصویر دایره قرار می گرفت بلافاصله یک شوک الکتریکی خفیف به حیوان وارد می کردند، وقتی هم تصویر یک بیضی نمایان می شد اسبها مورد نوازش قرار می گرفتند. اسبها بعد مدتی آموزش شرطی شدند و بعد تماشای تصویر، با آرامش منتظر نتیجه تلخ یا شیرین تشخیص خود می ماندند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اتفاق دردناک وقتی افتاد که کشیدگی بیضی را کم کردند و تصویر شبیه دایره شد، حیوان بیچاره از تشخیص عاجز ماند! اسبها رم کردند و گرفتار اضطرابی ویرانگر شدند، چون قادر به تشخیص تفاوت بین دو شکل نبودند. اضطراب یعنی همین، تردید یا عدم توانایی برای تشخیص و انتخاب!

فیلم علفزار فارغ از مباحث تکنیکی سینما، تجربه ای موفق از منظر روایت است. روایت اضطراب افراد و جامعه ای که گرفتار چندگانه های فرهنگی و اجتماعی متفاوت از هم شده و قادر به تشخیص و انتخاب نیست. داستان فیلم نه قهرمان محور است و نه اکشن و ملودرام، داستان «موقعیت محور» است و به خوبی توانسته است موقعیت دردناک اضطراب را در یک جامعه معلق میان سنت و مدرنیته روایت کند.

فرزند نامشروع، خیانت، تجاوز، مشروب، اختلاط، قانون، بزه، حجاب و ناموس از جمله مفاهیمی هستند که شخصیت های اصلی فیلم در فهم و معنادهی آنها دچار اضطراب هستند. این اضطراب مولود عدم توانایی شخصیت ها در تشخیص و انتخاب نظام اخلاقی معنادار و باورمندی به آن است. سئوالات مهمی چون «تو اگه محرم و نامحرم حالیته، چطور با خواهرزنت تو استخر رفتی؟!»، «حالا ما یک خطایی کردیم، این بچه چه گناهی داره که پشت اسمش باید بنویسن ولدالزنا؟!»، «غیرتت کو؟ اصلا یه چک بهشون زدی؟!» مدام بین شخصیت ها می چرخد و تردیدها و دوگانگی نظام اخلاقی آنها را نمایان می کند. بازپرس، شهردار و همه قربانیان در معرض تصمیم های سخت قرار دارند، تلخی و اضطراب موقعیت آنها در عین اینکه فردی و شخصی است، دلالت های اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران امروز هم دارد. اینکه حوادث تلخ فیلم در سالهای اخیر واقعا اتفاق افتاده و مخاطب هم احساس سیاه نمایی سیاسی در روایت فیلم نمی کند، نشانه ای از واقع گرایی فیلم علفزار است.

قصه فیلم همانند داستانهای «ریموند کارور» که اتفاقا بهترین نمونه داستانهای کوتاه موقعیت محور را هم نوشته است، در گونه «رئالیسم تلخ» قرار دارد و شاید برای همین فیلمساز حتی در پایان فیلم هم نسخه ای برای تطهیر کلیت داستانش نمی پیچد. داستان فیلم پایان شفاف ندارد، اما بازپرس مضطرب فیلم، بالاخره تصویر یک پرونده را «دایره» تشخیص می دهد و تصویر پرونده دیگر را «بیضی» و بعد علی رغم همه تبعات احتمالی تصمیم درست را می گیرد و تاحدی آرام می شود. «سارا» با ایستادگی اش بر شکایت علی رغم رسوایی خواهرش و از هم پاشیدن زندگی خودش و زن شهردار هم با حمایتش از سارا و لو به قیمت بی آبرویی شهردار، با بازپرس پرونده هم مسیر می شوند. دیگر قربانیان هم با تردید جدی در ادامه سکوت خود به شکل تلویحی برای نجات خود از دایره اضطراب تقلا می کنند.

فیلم علفزار علی رغم اینکه به آسیب های فرهنگی و اخلاقی سالیان اخیر اشارات مستقیم داشته، از نقد فرهنگ ریا و تزویر و معامله گری در بخشهایی از حاکمیت سیاسی نیز غفلت نکرده است. شهردار و خانواده پرحاشیه اش، نماد دوگانگی اندرونی و بیرونی برخی مسئولان در سالهای اخیر است که به دوگانگی نظام فرهنگی و اخلاقی جامعه ما دامن زده است.

روایت تلخ فیلم «علفزار» هرچند کمکی به  تشخیص و ترجیح دایره و بیضی در نگاه مضطربان جامعه امروز ما نمی کند، اما تاکید درستی است بر این نکته که درمان اضطراب، انتخاب است و لو انتخاب بین بد و بدتر! جامعه امروز ما هم اگر سودای اخلاقی شدن دارد، گریزی جز انتخاب ندارد! و گرنه نوسان طولانی مدت میان ارزشهای اخلاقی متفاوت از هم، اضطراب می آورد و خاصیت اضطراب رم دادن اسبها است!

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۰۱۲۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طهرانچی: دانشگاه آزاد اسلامی به تربیت مبتنی بر روایت تاریخ توجه می‌کند

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با صدور پیامی، روز معلم را به استادان و معلمان دانشگاه آزاد اسلامی تبریک گفت.

در متن پیام دکتر طهرانچی آمده است:

«با حمد و ستایش به محضر باری‌تعالی و درود بر پیامبر خاتم (ص) و اهل بیت کرامش که چراغ راه بشریت‏اند  

دوازدهم اردیبهشت، سالروز شهادت بزرگمرد عرصه تعلیم و تربیت و اندیشه‌ورزی، شهید گرانقدر استاد مرتضی مطهری گرامی باد. 

بی‌تردید معلم و استادان در جامعه نماد عظمت و عزت انسان‌های فداکار و پاک‌‌سرشتی است که وجودشان مملو از عشق است و تجلی آن در تربیت و آموزش فرزندان این سرزمین رؤیت می‌شود. بدین وسیله از زحمات ارزنده همه استادان ارجمند و معلمان دلسوز در خانواده بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی که در مسیر رشد و تعالی فرزندان این سرزمین تلاش می‌کنند، تشکر و قدردانی می‌کنم. 

روز معلم فرصت مغتنم و شایسته‌ای است که حقیقت و اهمیت نقش و جایگاه آموزگاران و استادان در عرصه تعلیم و تربیت جامعه یادآور شود که زیربنای تعالی و رشد جامعه از این مسیر تحقق می‌یابد. به واقع آموزش و پرورش و آموزش عالی، رسالتی مهم در سرنوشت یک ملت دارند و  پل ارتباطی نسل‌های مختلف با اجتماع هستند که متناسب با اقتضائات و شرایط باید تأمین‌کننده نیازهای مادی و معنوی جامعه باشند. از این جهت نقش محوری معلّمان و استادان در آگاهی‌بخشی، تعلیم و تربیت نسل جوان بر کسی پوشیده نیست و مسئولیت سنگین تولید علم و دانش، اندیشه‌ورزی و تربیت نیروی کارآمد و توسعه همه‌جانبه کشور برعهده آنان است؛ این همان موضوعی است که شهید مطهری  تلاش کرد در جامعه علمی کشور درمورد آن آگاهی‌بخشی کند.

عرصه تعلیم و تربیت نظامی گسسته نیست، بلکه باید مجموعه‌ای بهم‌پیوسته، پویا و کارآمد باشد تا انسان‌هایی مفید برای جامعه شکل دهد. دانشگاه آزاد اسلامی نیز به عنوان یک نهاد آموزشی و اجتماعی، مسئولیت و رسالت خود را در همین راستا تنظیم کرده است؛ به طوری که دانشگاه به تربیت مبتنی بر روایت تاریخ توجه می‌کند. 

واقعیت این است که درک گذشته، تابع درک آینده و آینده نیز به گذشته پیوسته است و بدین شیوه می‌توان افقی ترسیم کرد که مبتنی بر واقعیات جامعه باشد. مسلماً توجه به مسائل اخلاقی و انسانی، فرهنگی و اجتماعی، علمی و مهارتی مناسب، می‏‌تواند به تدوین یک مدل کارآمد آموزشی در مدارس و دانشگاه بیانجامد که در تعمیق مباحث تعلیم و تربیت مؤثر باشد. مدارس مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی بی‌شک متناسب با این شرایط بازطراحی شده‌اند.
اینجانب با گرامیداشت یاد و نام استاد شهید مرتضی مطهری (ره) و بزرگداشت مقام شامخ معلم، این روز را به همه معلمان و استادان گرانقدر و زحمت‏کش دانشگاه آزاد اسلامی تبریک و تهنیت می‏‌گویم و برای تمامی عزیزان توفیق و شادکامی در پناه توجهات خداوند منان مسئلت دارم. 

محمدمهدی طهرانچی 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی»

انتهای پیام/